Jak podjąć decyzję o nowym przedsięwzięciu – wskaźniki NPV IRR #3

Przeczytasz w 3 minut

Część przedsiębiorców przygotowujących biznes plan spotyka się z informacją, że dla nowego przedsięwzięcia należy obliczyć wskaźniki NPV oraz IRR. Co oznaczają te pojęcia? Skąd te skróty i co naprawdę oznaczają ich wielkości? Wskaźników służących do oceny nowych inwestycji można spotkać więcej jednak te dwa są podstawowe i najczęściej spotykane.

Zanim zagłebisz się w temacie kalkulacji tych specjalistycznych wskaźników, polecam gorąco artykuł Jak napisać dobry biznes plan?
Jeśli poszukujesz inwestora / kapitału do swojej firmy, nie możesz też ominąć dwóch innych artykułów:

W dzisiejszym, kolejnym artykule z cyklu, przedstawiam charakterystykę dwóch podstawowych wskaźników do oceny inwestycji i sposób ich interpretacji. Podawanie dokładnych wzorów na każdy z nich nie wydaje się zasadne z dwóch głównych powodów:

  1. Wzory te są dosyć skomplikowane.
  2. Najczęściej stosowany arkusz kalkulacyjny Excel ma wbudowane funkcje do ich obliczania.

Ile naprawdę zarobię na mojej inwestycji?

Większość nowych przedsięwzięć wiąże się z koniecznością poniesienia jakichś początkowych nakładów. Każdy rozsądny inwestor zakłada (no chyba, że działa charytatywnie, ale takie sytuacje tutaj pomijamy), że osiągnięte w przyszłości zyski pokryją początkowe nakłady i jeszcze przyniosą dodatkową premię.

Podstawowe założenie zatem jest takie:

Wkładamy konkretną pulę pieniędzy (kwotę X) w nowe przedsięwzięcie, po jakimś czasie ta inwestycja zwraca się w całości, a w określonym czasie Y przynosi nam zysk w wysokości Z. Do tego momentu rachunek jest prosty. Jednak w rzeczywistości czas Y to zwykle horyzont kilku lat. I nawet intuicyjnie wiemy, że możliwość posiadania kwoty X za kilka lat to nie to samo, co dysponowanie taką kwotą dzisiaj. Jest to wynik dewaluacji pieniądza w czasie.

Wskaźnik NPV – po angielsku Net Present Value – to inaczej wartość obecna przyszłych przepływów pieniężnych. To oznacza –  ile tak naprawdę warte są przyszłe wpływy z naszego przedsięwzięcia, po odjęciu dzisiejszych nakładów. Czyli jakiego „zysku” z inwestycji możemy się spodziewać w przeliczeniu na dzisiejszą wartość pieniądza.

Wskaźniki NPV i IRR - ich poziom wskazuje na opłacalnośc inwestycjiPojęcie „zysk” jest tutaj używane dosyć ogólnie, bo w rzeczywistości chodzi raczej o wielkość wpływów. Obliczenia wskaźnika NPV opierają się na prognozie przepływów pieniężnych z nowego przedsięwzięcia. Kluczową wielkością, która ma wpływ na wartość NPV, poza rzeczywistymi wynikami nowej działalności, ma wartość użytej stopy dyskontowej. Stopa dyskontowa to wyrażona w % wielkość dewaluacji pieniądza w czasie. W praktyce stopa dyskontowa jest zwykle zbliżona do oprocentowania obligacji lub lokat bankowych (nie należy mylić z wielkością inflacji). W pewnym sensie wskaźniki NPV i IRR są więc powiązane, właśnie poprzez określenie %.

Ile powinien wynosić wskaźnik NPV?

Wskaźnik NPV powinien zawsze być wyższy niż zero w założonym horyzoncie czasowym. Jego niższa wartość oznaczałaby, że w wartościach realnych poniesione nakłady nie zwrócą się inwestorowi, nawet jeśli nominalnie odzyska on swoje pieniądze. Naturalnie im wyższa wartość NPV, tym lepiej. Jednak zawsze wielkość tej kwoty powinna być odnoszona również do wartości pierwotnej inwestycji.

Warto również uwzględnić, że tradycyjnie liczona wartość NPV nie uwzględnia ryzyka, związanego z daną inwestycją. Zwykle inwestorzy przy przedsięwzięciu o wyższym ryzyku niepowodzenia oczekują również większej premii (większych zysków). To oznacza, że NPV dla takich inwestycji powinno być odpowiednio wyższe.

Jaka jest „rentowność” inwestycji? Czyli – wskaźnik IRR

Co prawda wskaźnik IRR niezupełnie oznacza to samo, co rentowność, ale taka analogia ułatwia jego zrozumienie. Według słownika terminów finansowych wewnętrzna stopa zwrotu (IRR z ang. Internal Rate of Return) to taka stopa dyskontowa, przy której NPV jest równe zero. Sposób kalkulacji tego wskaźnika uwzględnia więc również (tak, jak NPV) zmiany pieniądza w czasie i oparty jest o wartość obecnych nakładów i przyszłych wpływów.

W praktyce można powiedzieć, że wartość % IRR to zyskowność naszego przedsięwzięcia, po uwzględnieniu dewaluacji pieniądza w czasie. Przedsięwzięcie jest opłacalne jeśli IRR jest wyższe od zera i pokrywa premię za ryzyko inwestowania w daną działalność. Gdyby IRR planowanego przedsięwzięcia było niższe niż oprocentowanie np. lokat bankowych, to rozsądniej byłoby zdeponować daną kwotę w banku i bezpiecznie inkasować odsetki.

Wskaźniki NPV i IRR określają opłacalność inwestycji

Chociaż proces obliczania obu przedstawionych wskaźników lepiej pozostawić specjalistom, jednak podstawowe zrozumienie ich znaczenie przez menedżera lub inwestora wydaje się niezbędne. Powinny być one jednymi z głównych wielkości branych pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o nowych przedsięwzięciach.

Podejmując decyzję o wejściu w nową inwestycję biznesową, warto sprawdzić nie tylko wskaźniki NPV i IRR, ale też oszacować inne ryzyka gospodarcze, o których pisałam tutaj. Polecam też pozostałe artykuły z tej serii:

Najlepszym i najszybszym sposobem na zaplanowanie nowego przedsięwzięcia jest jednostronicowy plan biznesu, czyli kanwa modelu biznesowego. Przygotowałam specjalny autorski model jednostronicowego planu biznesu, który możesz kupić razem z objaśniającym wszystko krok po kroku poradnikiem oraz lekcją wideo w pakiecie Model biznesowy dla każdej firmy.

 

Fot.: © zketch / Fotolia

Posted in Zarządzanie finansami, Strategia i rozwój and tagged , , .

Mentor i doradca biznesowy przedsiębiorców, psycholog i doświadczony menedżer, blogerka oraz skuteczny przedsiębiorca.

Jej unikalne podejście do pracy z właścicielami biznesu polega na postawieniu w centrum człowieka - przedsiębiorcy, jego marzeń, pragnień, osobistej satysfakcji, szczęścia i wolności.

Nieprzejednana zwolenniczka wolności, miłośniczka natury, entuzjastka życia, wrażliwa i mądra kobieta.